Blockchain – het is een begrip dat niet meer weg te denken valt uit het dagelijks leven. Ook in het financiële verkeer wordt blockchain gewaardeerd als the next best thing. Maar er is een ander begrip, minder gekend en desondanks in de wereld van treasurers aangeduid als de belangrijkste ontwikkeling op hun vakgebied, belangrijker nog dan blockchain*. Virtual accounts is de term. Lang zal het niet duren voordat virtual accounts tot het verbeterde standaardrepertoire behoren van diverse financiële sectoren.
Virtual accounts zijn virtuele betaalrekeningen die zijn verbonden met één hoofdrekening. Ze kunnen bestaande, fysieke betaalrekeningen vervangen, maar zijn daarvan voor de gebruikers niet te onderscheiden. Zo heeft iedere virtual account een eigen IBAN-nummer. In tegenstelling tot normale rekeningen loopt de geldstroom niet via de virtual accounts, maar rechtstreeks van en naar de achterliggende hoofdrekening. Het IBAN-nummer, behorend bij het virtual account, wordt als kenmerk toegevoegd aan de transactie op de hoofdrekening. Op deze manier zijn de geldstromen op de verschillende virtual accounts makkelijk van elkaar te onderscheiden. Bovendien zijn de transacties en saldi zowel per virtual account opgemaakt als op de hoofdrekening.
Virtuele betaalrekeningen kennen verschillende toepassingsmogelijkheden met meerdere voordelen. Cash pooling bijvoorbeeld wordt overbodig. Stel, u heeft twee persoonlijke rekeningen, een betaalrekening en een spaarrekening. Op de betaalrekening voor de dagelijkse uitgaven staat doorgaans een laag saldo. Op uw spaarrekening staat een grotere financiële buffer. Nu worden uw jaarlijkse verzekeringskosten onverwacht afgeschreven van de betaalrekening. Op een zeker moment merkt u dat u al een paar dagen rood staat. Over het negatieve saldo rekent de bank rentekosten, tegen een hoger percentage dan de rente die u ontvangt op uw spaarrekening. U was dus beter uit geweest als u voldoende geld op uw betaalrekening had staan.
Binnen organisaties speelt hetzelfde proces zich af als in dit voorbeeld, maar dan op een veel grotere schaal. Grote organisaties hebben vaak meer dan honderd bankrekeningen bij meer dan tien banken. Om de renteopbrengsten en de rentekosten te optimaliseren wordt vaak gebruik gemaakt van cash pooling. In zijn fysieke vorming gebeurt dit door het overboeken van liquide middelen naar de rekening waarop de rente optimaal wordt benut. Ook notional pooling komt voor: zonder de saldi daadwerkelijk over te hevelen, brengt de bank de rente in rekening die betaald moet worden als alle cash op de meest gunstige rekening zou staan.
Beide manieren van pooling kennen echter nadelen. Fysieke cash pooling is foutgevoelig en vergt relatief veel administratief werk. Notional cash pooling brengt in verschillende landen wettelijke restricties met zich mee. Bovendien staan de door de bank gestelde kosten door de invoering van de Europese Basel III wetgeving onder druk.
Virtual accounts kunnen een welkom alternatief zijn voor cash pooling. Doordat het geld niet op de virtuele rekeningen, maar direct op de fysieke ‘master’ rekening terecht komt wordt de rente geoptimaliseerd. Tegelijk zijn de nadelen ondervangen: de foutgevoeligheid en de administratieve lasten van fysieke cash pooling en de hoge kosten en wettelijke restricties van notional cash pooling.
De vervanging van cash pooling is slechts één van de voordelen van virtual accounts. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk verschillende business units een eigen virtual account te geven. Hierdoor kan treasury centraal binnen de organisatie worden ingericht, zonder de autonomie van de decentrale business units te verkleinen. Daarnaast kunnen grote klanten gekoppeld worden aan hun eigen virtual account. De binnenkomende geldstromen zijn zo beter te identificeren.
Het zijn slechts enkele illustraties van de praktische en direct toepasbare voordelen van virtual accounts. Om voorop te lopen in de treasury wereld is het voor organisaties aan te raden zich eens goed te verdiepen in virtual accounts. Want als blockchain the next big thing is, dan zijn virtual accounts the present big thing!
--------
* Treasury Barometer 2018 – Rabobank en Enigma consulting.
